In dit Nationaal hervormingsprogramma (NHP) brengen de verschillende regeringen verslag van de structurele hervormingen sinds de landspecifieke aanbevelingen van 2017, en geven ze aan welke maatregelen in de nabije toekomst verwacht mogen worden. De maatregelen zijn complementair aan de begrotingsmaatregelen die in het Stabiliteitsprogramma uitgewerkt worden. Ze komen volgens de regeringen tegemoet aan de vaststellingen in het Landverslag, de landspecifieke aanbevelingen 2017, de prioriteiten van de Jaarlijkse groeianalyse, het traject naar het bereiken van de Europa 2020- doelstellingen, en ze dragen bij tot de uitvoering van de Europese pijler voor de sociale rechten. Het NHP van dit jaar wordt voorgesteld in een context van bijzonder goede macro-economische resultaten van de Belgische economie. Die worden voorgesteld in hoofdstuk 2 en staan in een omgeving met relatief stabiele inkomensongelijkheid, die eerder laag is in vergelijking met andere EU-lidstaten.
De meest in het oog springende hervorming is het Zomerakoord, dat op 26 juli 2017 in de federale regering overeengekomen is. Het akkoord is een aanzet tot een reeks hervormingen, die gedurende de rest van de legislatuur uitgewerkt en geïmplementeerd worden. Enkele maatregelen met een significant effect op het economisch potentieel zijn een verlaging van de vennootschapsbelasting, een vrijstelling op de dividendbelasting, en flexibiliseringen in de arbeidsmarkt.
Buiten het kader van het Zomerakkoord werden nog andere maatregelen gerealiseerd. Zo werd de tweede fase van de fiscale verschuiving doorgevoerd, met een verlaging van de werkgeversbijdragen voor de sociale zekerheid, en aanpassingen in het stelsel van de personenbelasting. De derde en laatste fase volgt in 2019-2020. Verder werd de strijd tegen sociale dumping in de bouwsector opgevoerd met onder meer een gefaseerde vermindering van de loonkosten voor de ploegenarbeid op werven. In 2020 is deze vermindering op kruissnelheid en bedraagt ze 604 miljoen euro.
Op het gebied van de infrastructuur en de investeringen werd vooruitgang geboekt met het Investeringspact en werd een Energiepact gelanceerd. Het Nationaal pact voor strategische investeringen staat in het verlengde van het Europees investeringsplan. Het moet een stimulans worden voor publieke en private investeringen in strategische sectoren, zoals vervoer en communicatie, maar ook onderwijs en gezondheidszorg. Door de federale en gewestregeringen wordt ernaar gestreefd om tot 2030 een stimulans van 60 miljard euro te geven. Een visienota voor een interfederaal Energiepact werd in december 2017 door de federale en gewestelijke ministers van
Energie voorgelegd aan hun respectieve regeringen. Elk van die regeringen ging inmiddels akkoord, hoewel de federale regering dat voorwaardelijk deed. Het pact bepaalt een visie op het Belgische energiesysteem tegen 2050 en verduidelijkt de verschillende doelstellingen, onder meer met betrekking tot het klimaat. Het legt de basis voor een coherente strategie op middellange en lange termijn voor de aanpassing van het energiesysteem door een aantal belangrijke maatregelen te formuleren om de energietransitie te versnellen.
In het proces van structurele hervormingen is er een nauwe betrokkenheid van de gemeenschappen en gewesten – zowel de regeringen als de parlementen – en de sociale partners. De hervormingsplannen van de gemeenschappen en gewesten zijn integraal in dit verslag opgenomen als bijlagen 1 t/m 5. Zij geven een uitvoerige toelichting bij hun maatregelen ter uitvoering van de landspecifieke aanbevelingen. In deze programma’s worden ook de voortgang inzake de regionale Europa 2020- doelstellingen in beeld gebracht en de maatregelen die deze ondersteunen. Het advies van de sociale partners is ook in bijlage opgenomen.
In het kader van het Europees semester vindt er – zowel in de fact-finding mission als bilaterale ontmoetingen - een intensieve dialoog plaats tussen de diensten van de Europese Commissie en de respectieve bestuursniveaus van België. Elk van deze niveaus (federaal, gemeenschappen, gewesten) brengt haar maatregelen in het kader van het Europees semester ter sprake.
